استقبال ترامپ از میانجیگری ژاپن بین تهران و واشنگتن

به گزارش راهبرد معاصر ، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا بامداد امروز (دوشنبه) از تمایل «آبه شینزو» نخست‌وزیر ژاپن برای میانجی‌گری بین ایران و آمریکا جهت کاهش تنش‌ها در منطقه حمایت کرد.

ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران حین دیدار با آبه در توکیو، گفت: «می‌دانم که آقای نخست‌وزیر و کشور ژاپن روابط بسیار خوبی با رهبری ایران دارد، پس منتظر می‌مانیم تا ببینیم چه اتفاقی می‌افتد».

وی درباره سفر احتمالی نخست‌وزیر ژاپن به ایران نیز تصریح کرد: «آقای نخست‌وزیر درباره آن با من صحبت کرده و من معتقدم که ایران خواستار صحبت خواهد شد. اگر آنها بخواهند صحبت کنند، ما نیز خواستار گفت‌وگو خواهیم بود. خواهیم دید که چه می‌شود... کسی نمی‌خواهد شاهد وقوع اتفاقات بد باشد، مخصوصا من».

رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر ژاپن سپس به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند. آبه شینزو در پاسخ به سوالی درباره روابط ژاپن با کره‌شمالی و مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای آمریکا با این کشور توضیح داد: «احساس می‌کنم که باید بدون هیچ پیش‌شرطی با "کیم جونگ اون" رهبر کره شمالی دیدار کنم».

آبه همچنین افزود: «رئیس‌جمهور ترامپ به من وعده داد با قوت از تلاش‌های من حمایت می‌کند... باید مشکل ربوده‌شده‌ها حل شود».

ترامپ نیز در پاسخ به این سوال با بیان اینکه پرتاب موشک‌های کوتاه‌برد کره شمالی را نقض تعهدات این کشور نمی‌داند، گفت: «کیم به‌دنبال ساخت ملتی با قدرت اقتصادی عظیم است... کیم به‌دنبال ساخت ملتی با قدرت اقتصادی عظیم است. البته با (سلاح) هسته‌ای چنین اتفاقی نمی‌افتد. فقط اتفاقات بد رخ می‌دهد».

وی با «مردی بسیار باهوش» خواندن رهبر کره شمالی، ادامه داد: «او باید تصمیم بگیرد، من عجله‌ای ندارم. تحریم‌ها سرجایشان هستند، گروگان‌هایمان را پس گرفتیم... و مهمتر از همه هیچ آزمایش اتمی طی دو سال اخیر انجام نشده است».

رئیس‌جمهور آمریکا سپس در پاسخ به سوالی درباره اظهارات «جو بایدن» معاون رئیس‌جمهور پیشین آمریکا درباره کره‌شمالی و موضوع ایران مدعی شد: «واقعا اعتقاد دارم که ایران می‌خواهد یک توافق (جدید) انجام دهد. به نظر من این از زیرکی آنهاست. همچنین معتقدم که حصول آن (توافق) ممکن است».

ترامپ با ادعای اینکه پیش از به‌دست گرفتن ریاست‌جمهوری، ایران یک کشور تروریست بود، افزود: «ببینید از زمانی که توافق هسته‌ای ایران را نابود کردم، چه اتفاقی افتاده است... اکنون ایران در حال عقب‌نشینی (از منطقه‌) است زیرا آنها درپی تحریم‌های گسترده، مشکلات اقتصادی جدی دارند».

وی ادامه داد: «البته من اصلا به دنبال صدمه‌زدن به ایران نیستم. فقط می‌خواهم بشنوم که ایران به سلاح اتمی «نه» بگوید. به اندازه کافی در جهان به‌خاطر تسلیحات اتمی مشکل داریم، پس ایران نباید سلاح اتمی داشته باشد. به‌نظرم ما می‌توانیم به توافق برسیم».

رئیس‌جمهور آمریکا ضمن اشاره به پتانسیل اقتصادی عظیم ایران، گفت: «به دنبال این هستم که به ایران اجازه دهم به عرصه (بین‌المللی)‌ باز گردد. من ایرانی‌های زیادی را می‌شناسم، آنها افراد بسیار بزرگی هستند. ایران شانس این را دارد که به یک کشور بزرگ تبدیل شود».

ترامپ با تاکید بر اینکه دولت وی به دنبال تغییر نظام ایران نیست، توضیح داد: «البته با همین حکومتی که دارند. ما به دنبال تغییر حکومت ایران نیستیم... با توافقی که اوباما و بایدن امضا کرده بودند، ایران می‌توانست در مدت زمان کوتاهی به سلاح اتمی دست یابد، بدون اینکه توافق را نقض کرده باشد. این چه توافقی است؟ پس نمی‌توانستیم آن را قبول کنیم».

نخست‌وزیر ژاپن نیز در پاسخ به سوال مشابهی درباره موضع رئیس‌جمهور آمریکا درباره توافق هسته‌ای و تنش‌های اخیر این کشور با ایران گفت: «ما موضع خود را درباره برجام اعلام کرده‌ایم. صلح و ثبات در غرب آسیا برای ژاپن، آمریکا و تمام جهان مهم است. هرکاری که ژاپن بتواند برای ارتقا صلح و ثبات در منطقه انجام دهد، دریغ نمی‌کنیم. همکاری نزدیکی با آمریکا خواهیم داشت تا تنش‌های حول ایران را کاهش دهیم. این (تنش‌ها) نباید به درگیری مسلحانه ختم شود».

آبه همچنین با بیان اینکه خلع سلاح اتمی شبه جزیره کره، هدف مشترک ژاپن و آمریکا است، افزود: «پرتاب اخیر موشک‌های کوتاه‌برد بالستیک توسط کره شمالی، نقض قطعنامه سازمان ملل بود».

ترامپ در حالی مدعی است ایران به دنبال دستیابی به سلاح اتمی بوده و ژست دلسوزانه برای ممانعت از این مسئله می‌گیرد، که رهبر انقلاب اسلامی در ماه فروردین سال ۱۳۹۰ با صدور فتوایی ساخت و کاربرد هرگونه سلاح اتمی را «حرام» اعلام کرده و فرمودند: «ما کاربرد این سلاح‌ها را حرام، و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابنای بشر از این بلای بزرگ را وظیفه‌ همگان می‌دانیم».

حدود یک سال پیش (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) بود که دولت آمریکا به دستور ترامپ، به بهانه‌های واهی و ادعاهای تکراری از توافق بین‌المللی برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» خارج شده و تمام تحریم‌های هسته‌ای ذیل این توافق را در دو بازه ۹۰ و ۱۸۰ روزه مجددا اعمال کرد. واشنگتن از کشورهای مختلف از جمله ترکیه خواسته که ضمن تبعیت از تحریم‌های ایران، هرگونه واردات نفت و میعانات گازی را به صفر برسانند.

البته این تنها اقدام ضد ایرانیِ کاخ سفید طی یک سال گذشته نبود و دولت ترامپ هر هفته تحریم‌ها یا محدودیت‌های جدیدی را علیه اشخاص و نهادهای ایرانی یا غیر ایرانی مرتبط با تهران اعمال کرده است. لازم به‌ذکر است که آمریکا در پیشبرد این اهداف خصمانه خود تنها نبوده و اتحادیه اروپا نیز با اقدامات ضد ایرانی تقریبا مشابهی، واشنگتن را همراه کرده است. 

شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ با صدور بیانیه‌ای از توقف برخی اقدامات تهران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خبر داده و و به کشورهای باقیمانده در توافق هسته‌ای ۶۰ روز فرصت داد تا تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی را اجرا کنند

شبکه «اِن. اِچ. کِی» در تلویزیون دولتی ژاپن روز جمعه (سوم خرداد) گزارش داده بود که نخست وزیر این کشور در حال بررسی سفر به ایران در نیمه ماه ژوئن (اواخر خرداد ماه) است و قصد دارد طی دیداری که با ترامپ در توکیو خواهد داشت، درباره این مسئله مشورت کند. هیچ یک از نخست وزیرهای ژاپن از سال ۱۹۷۸ میلادی (۱۳۵۷ شمسی) به ایران سفر نکرده و این اولین سفر در حالی خواهد بود که ایالات متحده طی هفته‌های اخیر به شدت در حال تنش‌زایی با تهران است.

تمایل نخست وزیر ژاپن برای سفر به تهران پس از آن اعلام شده که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۵ اردیبهشت طی سفری به توکیو، ضمن با مقامات ژاپنی دیدار و درباره لزوم کاهش تنش‌های در منطقه رایزنی کرده بود. ظریف روز ۲۶ اردیبهشت طی دیدار با آبه و «تارو کونو» وزیر خارجه ژاپن با تأکید بر اینکه ایران تاکنون در برابر اقدامات ایالات متحده از جمله خروج این کشور از توافق هسته‌ای از خود «خویشتنداری حداکثری» نشان داده، گفت اقدامات تنش‌زای آمریکا در منطقه «غیرقابل قبول» است. 

منبع:فارس